Σκιαινίδες

Εισαγωγή

Σκιαινίδες, μια οικογένεια ψαριών μυστηριώδης, αινιγματική και τόσο σαγηνευτική. Με ιδιαίτερα χαρακτηριστικά αλλά και χαρακτήρα. Σηκιός, μηλοκόπι, γκρανιός κατά σειρά μειούμενης πιθανότητας εμφάνισης στα νερά μας, αποτελούν τα μέλη της. Λάτρεις της σκιάς όπως μαρτυρά το όνομα τους άλλωστε, μα και της ησυχίας. Επιλέγουν να ζουν σε τόπους όπου τους παρέχουν αυτές τις προϋποθέσεις. Παρουσίες διακριτικές, θαρρείς ευγενείς, που όταν συλλαμβάνονται δίνουν μια όμορφη νότα στις ψαριές μας.

 

Σηκιός (Sciaena umbra)

Ο σηκιός ή παντελής είναι ο πλέον συνηθισμένος εκπρόσωπος των σκιαινίδων στη χώρα μας και κατ’ επέκταση στις ψαροβελόνες μας. Μια χρυσοπράσινη χρωματική παλέτα με άσπρες πινελιές στα χείλι και τα αγκάθια των κοιλιακών πτερυγίων. Ο κανόνας θέλει να ζουν σε κοπάδια μέσα σε χαρακιές βράχων, μονόπετρα και κατρακύλια που γειτνιάζουν με ποσειδωνία. Λέγετε ότι δραστηριοποιούνται κυρίως την νύκτα προς εύρεση τροφής, ενώ την ημέρα είναι πιο νωχελικοί. Πολύ συχνά δέχονται να συγκατοικήσουν στο ίδιο σύμπλεγμα με ροφούς και σαργούς. Δεν είναι σπάνιο επίσης το φαινόμενο να βρίσκουν καταφύγιο μέσα στις φυκιάδες. Στις απέραντες εκτάσεις ποσειδωνίας και δη στις ρίζες αυτής. Σε σημεία αδιανόητα, συχνά απροσπέλαστα για τον άνθρωπο, «απαγκιάζουν» ομάδες τέτοιων ψαριών αποφεύγοντας τον κίνδυνο που εκπροσωπούμε. Η αρμονική αιώρηση και η ήρεμη κίνηση του σηκιού, δεν θα πρέπει επ’ ουδενί να προκαλούν επανάπαυση στον υποψήφιο κυνηγό του. Η βολή κατά το εφικτό καίρια, επιδιώκεται να γίνει σε πρώτο χρόνο. Ακόμα και έτσι όμως η απίστευτα γρήγορη αντίδραση αυτού μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα η βέργα να πέσει τελικά άδεια στο βυθό. Είναι σαφώς προτιμότερο να τους χτυπάμε εκτός του θαλαμιού. Η σύλληψη ενός τέτοιου ψαριού με συρτό καρτέρι άλλωστε, είναι η μέθοδος που πρέπει να ευχαριστεί τον κυνηγό περισσότερο από κάθε άλλη. Πιστοποιώντας παράλληλα την ικανότητα του στην εν λόγω τεχνική. Αν πάλι δεν τους προλάβουμε, το καρτέρι στο προθάλαμο μέχρι να προδοθούν από τα άσπρα χείλι τους στο ημίφως, αποδεικνύεται συχνά επιτυχές. Δίχως έτσι το υπόλοιπο κοπάδι να νιώσει άμεση απειλή στο χώρο όπου διαβιεί. Ένα όπλο με μήκος από 75 έως 90 εκατοστά είναι αρκετό στις περισσότερες των περιπτώσεων. Ο τοπικός χαρακτήρας που επιδεικνύουν είναι ένας επιπρόσθετος παράγοντας που εφιστά την προσοχή μας. Η διαχείριση και όχι το ευκαιριακό ξεκλήρισμα μιας φωλιάς είναι το χρέος του σύγχρονου κυνηγού. Μια πρακτική που θα μας ανταμείψει άλλωστε σε βάθος χρόνου. Ιδιαίτερο χαρακτηριστικό του σηκιού αποτελούν οι ωτόλιθοι. Πρόκειται για δύο μικρά οστά σαν μικρές πλάκες, τα οποία παράγουν έναν υπόκωφο ήχο σαν τριγμό. Πιθανότατα η χρησιμότητά του έγκειται στο να αναγνωρίζεται ως σημάδι κινδύνου από τα λοιπά μέλη του κοπαδιού. Θεωρητικά μπορεί να φτάσει σε βάρος τα πέντε κιλά, όμως στις μέρες μας ψάρια περί των δύο κιλών θεωρούνται μεγάλα για το ιδιαίτερα εύγεστο αυτό είδος!

Μηλοκόπι (Umbrina cirrosa)

Σαν ένας ασπρισμένος, μακρόστενός σηκιός με απαλές ροζ ανταύγειες, το μηλοκόπι μπορεί υπό ιδανικές συνθήκες να φτάσει σε βάρος ακόμα και τα είκοσι κιλά! Δεν είναι λίγες οι φορές που προκαλεί σύγχυση στον ψαροκυνηγό σχετικά με το είδος του ψαριού που είδε ή ακόμα καλύτερα κατάφερε να συλλάβει. Αρέσκονται να διαβιούν σε επίπεδες περιοχές με πλάκες και φυκιάδες. Γλυκά νερά που εκβάλλουν ή αναβλύζουν από το βυθό είναι ένας επιπλέον θετικός παράγοντας. Με συχνότερη την παρουσία τους στα νερά της Κύπρου, δεν αποκλείεται να συναντηθούν και στις θάλασσες της Ελλάδας. Με μια προσαυξημένη βέβαια πιθανότητα προς τα νότια. Η συμπεριφορά τους ομοιάζει με αυτή του σηκιού, στον υπερθετικό όμως βαθμό. Όταν θελήσουν να βραχώσουν επιλέγουν πλάκες με μεγάλες κοιλότητες. Ένα μικρό όπλο που προορίζεται για σηκιούς ίσως να μην είναι αρκετό σε μια τέτοια περίπτωση, αφού εκτός από μεγαλύτερο σε μέγεθος το μηλοκόπι είναι και αρκετά πιο σκληρό. Μόλις νιώσουν απειλή ή μετά από μια μη καίρια βολή είναι πιθανό να ακούσουμε το γνωστό ήχο των ωτόληθων που επίσης τα μηλοκόπια διαθέτουν. Μάλλον και εδώ να πρόκειται για έναν τρόπο ενημέρωσης του υπόλοιπου κοπαδιού σχετικά με τον κίνδυνο που εμφανίστηκε στην περίμετρο, ώστε να λάβουν τα μέτρα τους. Έχει διαπιστωθεί ότι συναντώνται συχνότερα (αν μπορεί κανείς να το πει αυτό) κατά τους χειμερινούς μήνες. Αιτία είναι μάλλον η περιορισμένη ανθρώπινη παρουσία και κατ’ επέκταση η ησυχία που υπάρχει στη θάλασσα τότε.

Γκρανιός (Argyrosomus regius)

Η πλέον μεγαλόσωμη όσο και σπάνια για τα νερά της Μεσογείου σκιαινίδα. Ένα ονειρικό θήραμα που ευκολότερα θα συναντήσει κανείς στην ακτές του Ατλαντικού μα και της ανατολικής Αυστραλίας... . Ομοιάζει επίσης αρκετά με τον σηκιό, ιδίως στο κεφάλι, το στόμα, μα και χρωματικά. Το μακρόστενο σώμα του μπορεί να φτάσει τα δύο μέτρα σε μήκος, ενώ το βάρος του να ξεπεράσει τα εξήντα κιλά! Στην Ελλάδα οι πληροφορίες που σχετίζονται με αυτό το θήραμα είναι πολύ περιορισμένες. Φωτογραφίες γνωστού ψαροκυνηγού της Βορείου Ελλάδος που κυκλοφορούν στο διαδίκτυο καθώς και οι φήμες που τις ακολουθούν είναι ίσως η πιο διαδεδομένη γνώση. Φαίνεται να προτιμά βυθούς με μεγάλες εκτάσεις άμμου που ανά διαστήματα έχουν βραχώδεις εξάρσεις. Κινούμενοι σε κοπάδια αποφεύγουν με ιδιαίτερη επιμέλεια την ανθρώπινη παρουσία και τον θόρυβο που αυτή παράγει. Μερικές φορές δε, στέκονται ακίνητοι πάνω στον αμμώδη πυθμένα σε βάθη και περιοχές όπου αισθάνονται ασφάλεια. Το καρτέρι και το αθόρυβο πλανάρισμα φαντάζουν οι καταλληλότερες τεχνικές ώστε να καμακώσουμε ένα ψάρι, για του οποίου τη συμπεριφορά ωστόσο ελάχιστα γνωρίζουμε. Ανατολική Κρήτη, νησιά του Ανατολικού Αιγαίου καθώς και οι εκβολές του Έβρου είναι οι τόποι όπου μπορεί κανείς, μάλλον ευκαιριακά, να αναζητήσει στη χώρα αυτά τα θηράματα και τη γνώση που θα προκύψει από το κυνήγι τους.