Εισαγωγή
Ο λόγος για τον σαργό λοιπόν ή diplodus sargus κατά το επιστημονικότερο αν προτιμάτε. Σκούρες λεπτές γκρι κάθετες γραμμές σε ασημί φόντο. Μια εντονότερη μαύρη στο κότσι της ουράς, αλλά και μια επίσης μαύρη ρίγα στο τελείωμά της συνθέτουν την εικόνα του. Ένα ψάρι συνυφασμένο με το υποβρύχιο κυνήγι. Ίσως και ένα από τα πρώτα που μαθαίνει ο νεοεισερχόμενος στο χώρο ψαροκυνηγός. Σταθερή παρουσία στους βυθούς της χώρας μας, σε κάθε τύπου διαμόρφωση και σε βάθη από μηδέν έως 40 με 50 μέτρα. Θεωρητικά μπορεί να φτάσει σε μήκος περίπου το μισό μέτρο ενώ το βάρος του να ξεπεράσει τα δύο κιλά. Τέτοιους βέβαια στις μέρες μας είναι πολύ δύσκολο να δει και πόσο μάλλον να συλλάβει κανείς. Όχι απαραίτητα γιατί σπανίζουν, αλλά διότι λόγω στρατηγικής και προσαρμοστικότητας έχουν αναπτύξει ιδιαίτερους μηχανισμούς άμυνας. Αποφεύγουν κάθε επαφή με τον άνθρωπο, παραμένοντας τις περισσότερες ώρες στα άδυτα των θαλαμιών τους. Άλλωστε ένα ψάρι που μπορεί να φτάσει σε ηλικία τα δέκα έτη, σίγουρα συσσωρεύει αρκετή εμπειρία σχετικά με τις συνήθειες των θηρευτών του. Σύμφωνα με το fishbase (www.fishbase.org) είναι ερμαφρόδιτος. Ξεκινά τη ζωή του ως αρσενικός για να μεταλλαχτεί αργότερα σε θηλυκό. Συμπέρασμα, οι μεγάλοι σαργοί που συλλαμβάνουμε κακώς λοιπόν αποκαλούνται «χαϊδευτικά» σαργοπαππούδες. Μάλλον σαργογιαγιάδες είναι τελικά. Αναζητά την τροφή του, που περιλαμβάνει κυρίως σκουλήκια και οστρακόδερμα, κατά την διάρκεια της ημέρας. Χάριν επανάληψης να αναφέρουμε επίσης πως είναι ένα ψάρι που ζει σε κοπάδια και ότι πολύ συχνά μοιράζεται τον τόπο κατοικίας του με άλλα είδη όπως για παράδειγμα οι σηκιοί και οι ροφοί.
Αναδρομή
Το σακάκι του ήταν μεγάλο, το νεοπρέν σκληρό σαν χαρτόνι και δεν είχε ενσωματωμένη κουκούλα. Τα δε πορτοκαλί σιρίτια στις ραφές ήταν έντονα ξεφτισμένα. Είχε αυτοσχέδια μολύβια τα οποία στερεωνόταν στο ύψος της κοιλιάς με μια σαμπρέλα ποδηλάτου. Στην ψαροκρεμάστρα στην μέση του, κάμποσοι ωραίοι σαργοί ασήμιζαν. Βγήκε στην ακτή παγωμένος. Κοίταξε τα βράχια που ξενέριζαν σε μικρή απόσταση, όπου και είχε πιάσει τα ψάρια. Στα χέρια κρατούσε τα λαστιχένια πτερύγια και το όπλο του. Η βέργα με τρίαινα στην άκρη της και σπρωγμένη από το ελατήριο δεν κατάφερε να ξετρυπήσει το ροφό που βρισκόταν ανάμεσα από τους σαργούς μέσα στο θαλάμι. Έτσι στη συνέχεια αρκέστηκε μόνο στα λιανά. Όλο και κάποια αντίστοιχη αφήγηση θα έχετε ακούσει από τους παλαιότερους του χώρου. Οι οποίοι με αρχαίο εξοπλισμό και σε αστεία για τις μέρες μας βάθη έβγαζαν ένα μάτσο σαργούς και ενίοτε κατάφερναν και το μαύρο από την ίδια τρύπα. Ήταν δε τόσο έντονη και σίγουρη η παρουσία των ασπρόψαρων που δεν τα είχαν και σε καμία ιδιαίτερη εκτίμηση. Άλλωστε ήταν και πανεύκολοι, με το που έβλεπαν τον δύτη απλά διάλεγαν την πρώτη τρύπα μπροστά τους, χωνόταν εκεί και ανέμεναν το μοιραίο. Είναι επίσης γνωστή η ιστορία με τον Μανώλη Φωτιάδη που κάποτε, λίγο πριν το ζύγισμα ενός αγώνα πέταξε μια αρμαθιά σαργούς στο νερό. Ο λόγος όπως είπε ήταν διότι δεν συνέλαβε μαζί και κάποιο ροφό! Αλήθεια ή ψέματα κάτι τέτοιο στις μέρες μας φαντάζει αδιανόητο ίσως και τρελό, αφού…
Εν έτη 2010
…σήμερα ο σαργός έχει γίνει ένα από τα πλέον ακριβοθώρητα θηράματα για τον υποβρύχιο κυνηγό. Μπορεί ακόμα η παρουσία του να θεωρείται λίγο πολύ δεδομένη κάθε φορά που θα βρεθούμε στο νερό. Όμως η σύλληψη αξιόλογων ψαριών με βάρος γύρω στο ένα κιλό δεν είναι καθόλου σίγουρη. Η φίνα γεύση του έχει στρέψει το ενδιαφέρον κάθε λογής αλιευτικού εργαλείου πάνω του. Αποτέλεσμα βεβαίως είναι το είδος να έχει διδαχθεί από τα λάθη του παρελθόντος και να έχει αναπτύξει τις αντίστοιχες αμυντικές πρακτικές. Αναφορικά με το υποβρύχιο κυνήγι, εμφανίζοντας μια έντονη προσαρμοστικότητα πλέον οι σαργοί φαινομενικά έχουν εγκαταλείψει τα επισφαλή καταφύγια των θαλαμιών. Κινούνται κοντά στο ανάγλυφο του πυθμένα, αλλά ενίοτε δεν θα διστάσουν να ανέβουν ακόμα και στα μεσόνερα! Έτσι είναι εφικτό -αλλά και πρόκληση- να πιαστούν με καρτέρι ή ακόμα καλύτερα με συρτό. Καλή απόκρυψη και ακόμα καλύτερη επιλογή διαδρομής ανάμεσα στη διαμόρφωση του βυθού, μπορούν να μας προσφέρουν πανέμορφες εικόνες και αντίστοιχα θηράματα. Που; Παντού είναι η απάντηση! Κάβοι, ξέρες, κατρακύλια, φυκιάδες. Ακόμα και σε ξεχασμένα μονόπετρα στο χάος για τους πιστούς του βάθους. Εκεί ειδικά χοντροί εκπρόσωποι παρουσιάζουν συμπεριφορά παλαιότερων ετών. Παρόλα αυτά ο σαργός παραμένει το κλασσικότερο ίσως θήραμα της ρηχής ανοιχτωσιάς.
Στην ανοιχτωσιά
Σε ένα τέτοιο τόπο η βασική τεχνική δεν είναι άλλη από το ψαχτήρι. Γνωστές πέτρες που κρατάνε σαργούς σε μόνιμη βάση, λίγοι μπορούν να καυχηθούν ότι γνωρίζουν. Το θέμα λοιπόν είναι πως θα εντοπίσουμε και τελικά συλλάβουμε αυτό το ψάρι στην αχανή έκταση μιας ανοιχτωσιάς. Κολυμπώντας ήρεμα στην επιφάνεια σκανάρουμε συνεχώς το βυθό από κάτω μας. Ανά τακτά χρονικά διαστήματα κάποια καρτέρια κρίνονται επίσης απαραίτητα. Όταν εντοπιστεί ένας σαργός σχεδόν πάντα θα μας έχει δει πρώτος αυτός. Τα συνήθη ενδεχόμενα εδώ είναι δύο. Είτε θα εξαφανιστεί τρέχοντας μακριά και συχνότερα προς τα ανοιχτά, είτε θα περιμένει από εμάς το πρώτο βήμα. Στην πρώτη περίπτωση το σοφότερο είναι να πάμε για άλλα. Στη δεύτερη επιστρατεύουμε την υπομονή μας. Είναι πολύ πιθανό να βραχώσει –δήθεν- κάτω από μια πέτρα ή πλάκα, με σκοπό να απομακρυνθεί ακολουθώντας κάποια αθέατη διαδρομή. Αναμένοντας λίγο μήπως πεταχτεί από κάποια άλλη πλευρά του βράχου, θα βουτήξουμε προς το άνοιγμα από όπου εισήλθε, με το όπλο σε ετοιμότητα. Ίσως να περιμένει στο προθάλαμο προσπαθώντας να εντοπίσει κάποιο σημάδι της παρουσίας μας. Αν πάλι όχι κοιτάμε προσεκτικά την εσωτερική κοιλότητα. Σε περίπτωση που δεν εντοπιστεί εκεί αποχωρούμε αναζητώντας τον επόμενο. Τυχερή θεωρείται η περίπτωση όπου ένα ψάρι κολλήσει την μια πλευρά του στην ακρη μιας φυκιάδας ή σε κάποιο βράχο τρομαγμένο. Μια χαλαρή βύθιση προς το μέρος του και μια σβέλτη αλλά προσεκτική βολή αρκούν για να εξαργυρώσουμε το λαχείο. Ιδιαίτερα σύνηθες βέβαια είναι κάποιος σαργός να συνεχίσει να κολυμπά διακριτικά κοντά μας, σαν να μας «μετράει». Αν εδώ δράσουμε επιθετικά και άγαρμπα θα χάσουμε το θήραμα. Εάν είμαστε γρήγοροι και εκμεταλλευτούμε την πρώτη ευκαιρία κατά την οποία χάνεται η μεταξύ μας οπτική επαφή ίσως τον συλλάβουμε. Αντίθετα όντας καρτερικοί, προσποιούμενοι πως αδιαφορούμε και παρακολουθώντας τον διακριτικά για λίγη ώρα δεν είναι καθόλου απίθανο να καταφύγει τελικά στην φωλιά του. Εκεί όπου βρίσκεται καλά κρυμμένο και το υπόλοιπο κοπάδι. Συνήθως δε η σχισμή μα και η συστάδα που θα έχει επιλεγεί, καθόλου δεν θα μας γέμιζε το μάτι υπό άλλες περιστάσεις. Οι σαργοί δεν έχουν εγκαταλείψει τα θαλάμια. Απλά φαίνεται ότι παραμένουν σε αυτά τις περισσότερες ώρες πλέον και μόνο κάποιοι «ανιχνευτές» τριγυρνούν στον «έξω κόσμο» καθ’ όλη τη διάρκεια της μέρας. Προσεγγίζοντας την τρύπα κάποια ψάρια ίσως κινούνται κοντά στο άνοιγμα. Επιλέγοντας ένα από αυτά επιδιώκουμε μια καίρια βολή. Αν δε τα καταφέρουμε τότε διακριτικά πάμε στα ενδότερα, δίχως την παραμικρή επαφή του εξοπλισμού με το βράχο. Η χρήση του φακού δεν είναι απαραίτητη, ενώ συχνά αποβαίνει μοιραία αφού η δέσμη του φωτός ενοχλεί τα ψάρια. Και πάλι η βολή μας πρέπει να είναι προσεκτική. Προσπάθειες για διπλέτες και τα συναφή δεν είναι απαραίτητο ότι θα έχουν αίσια έκβαση. Σημαδεύουμε κεφάλι ή ακόμα καλύτερα επιδιώκουμε μια βολή «σουβλάκι», ώστε να μην είναι εφικτή η έντονη αντίδραση από μέρους του. Ένας και καλός. Έχοντας εισχωρήσει στο άβατό τους σταδιακά και συχνά ιεραρχικά οι μεγαλύτεροι και εν συνεχεία οι μικρότεροι θα αρχίσουν να χάνονται στα ενδότερα, αθέατα και απροσπέλαστα διαμερίσματα. Μετά από μια βολή δε σίγουρα όλοι θα έχουν καταφύγει εκεί. Με προσεκτικό ψάξιμο στις γύρω σχισμές δεν είναι απίθανο να ξετρυπώσουμε κάποιο ψάρι ακόμα. Αυτό θα είναι και το τέλος για εκείνη τη μέρα στο συγκεκριμένο σημείο. Η σωστή διαχείριση ενός τέτοιου πόστου είναι υποχρέωση του σύγχρονου ψαροκυνηγού.
Επίλογος
Οι λείες στολές τους και ο εξοπλισμός από ανθρακονήματα αστράφτει κάτω από τον ήλιο. Τα βαθιά τους είχαν κουράσει. Οι συναγρίδες δεν είχαν διάθεση να πλησιάσουν, ενώ όταν αποφάσισαν να ασχοληθούν με τις στήρες, αυτές είχαν κρυφτεί για τα καλά μέσα στα χαράκια τους. «Πάμε για μια σκάτζα στην ανοιχτωσιά, έξω στα ρηχά;». Η ιδέα τους βρίσκει σύμφωνους. Τα χρώματα εδώ είναι πιο έντονα. Τα όπλα πιο κοντά και ευκίνητα. Οι βουτιές αβίαστες, το ψάρεμα πραγματική διασκέδαση. Λίγες ώρες αργότερα, έχοντας διανύσει αρκετή απόσταση κολυμπώντας, επιστρέφουν στην βάρκα. Λίγοι μα εκλεκτοί σαργοί επιτέλους θα δώσουν χρώμα στο εσωτερικό του ψυγείου. Μερικές φορές τα πράγματα είναι τόσο απλά!
